Hieronder heb ik een tweede versie van mijn plannen geplaatst. Aan de eerdere versie (liep tot en met punt drie) zijn vier punten toegevoegd. Dank voor al het commentaar op die vorige versie.
Ben weer benieuwd naar jullie opmerkingen en aanvullingen.
Plannen
Mocht ik Dichter des Vaderlands worden dan zou ik de poëzie in al haar breedte willen promoten, door middel van:
1) Dagblad en webpublicaties en bloemlezingen in de breedte, inclusief poëzie in de Nederlandse dialecten en streektalen en vertaalde poëzie uit het buitenland.
a. Jaarlijks verschijnen er alleen al in het Nederlands zo’n 150 bundels, maar voor al die bundels is er meestal geen aandacht in de bladen en de kranten. Ik zou elke dag op een literair weblog, liefst De Contrabas, in een krant, dat mag de NRC zijn, maar ook de Spits of een andere krant, een gedicht willen plaatsen uit die 150 bundels met een korte toelichting. Het zou ook mogelijk moeten zijn om deze columns via een mailinglist toegestuurd te krijgen.
b. Met de hulp van andere dichters/redacteuren, zou ik op diezelfde wijze, op het weblog en in de krant, aandacht willen schenken aan de dichters die niet in het Nederlands schrijven, bijvoorbeeld in het Fries, Gronings, Limburgs of het Drents. Van hen zouden dan zowel het origineel als een vertaling in het Nederlands opgenomen moeten worden, zodat mensen ook kennis kunnen maken met de schat aan anderstalige poëzie die ons land rijk is.
c. Nederland kent een aantal voortreffelijke poëzievertalers en zo nu en dan verschijnt er een prachtig boek met vertalingen van buitenlandse dichters. Ook aan die vertalingen zou ik aandacht willen besteden, evenals aan de buitenlandse dichters die ieder jaar te gast zijn bij de festivals, met name bij Poetry International.
d. Voor deze rubriek zou ook de mogelijkheid moeten bestaan om gedichten in te sturen, die door een groep van vijf mensen gelezen wordt en waaruit eens per maand een gedicht geselecteerd wordt.
e. Deze column/rubriek zou resulteren in een bloemlezing met 365 gedichten, uit het Nederlands, de streektalen/dialecten en andere talen, die bij een landelijke uitgever voor een lage prijs te koop zou moeten worden aangeboden op de Gedichtendag van het daaropvolgende jaar, in combinatie met een feestelijke presentatie op een centraal punt van Nederland of via een tournee langs de verschillende grote treinstations in Nederland.
2) Optredens en tournees met een groep dichters en vertalers onder de vlag van de Dichter des Vaderlands
a. Langs scholen, liefst i.s.m. de educatieve organisaties Doe Maar Dicht Maar en School der Poëzie. Het zou gaan om workshops in zowel het schrijven van gedichten als het voorlezen en om lessen waarin dichters vertellen wat ze doen, culminerend in een poëzieavond waar de dichters en de scholieren samen optreden.
b. Langs de kleine zalen van de theaters. Om toonaangevende dichters te zien voorlezen moet men nu naar de grote festivals in de Randstad, terwijl er in bijna elk redelijk dorp wel een goede zaal is om naar dichters te luisteren. Ik zou graag met een goede dwarsdoorsnede van dichtend Nederland langs die zalen reizen, waarbij dichters met muziek en/of dans optreden, naast slam- en podiumdichters en dichters uit het traditionele circuit, met een kort open podium na afloop voor lokaal talent. Het zou mooi zijn als de grote literaire festivals als Poetry International, Winternachten, Crossing Border en Wintertuin aan deze tournee een bijdrage/productie zouden leveren, zodat tijdens de tournee reclame kan worden gemaakt voor die festivals en zij echt iets aan hun landelijke spreiding en uitstraling doen.
c. Voor beide tournees geldt dat niet alleen dichters die in het Nederlands schrijven in aanmerking komen. Ook vertalers met een goede voordracht zouden geschikt kunnen zijn, evenals dichters in de streektalen en dialecten of buitenlandse dichters die Nederland bezoeken of in Nederland wonen.
3) De Dichter des Vaderlands subsidie. Mocht het Dichter des Vaderlandsschap geld opleveren, via optredens en schrijfopdrachten voor het bedrijfsleven bijvoorbeeld, dan zou ik 15 % van die opbrengsten onder willen brengen in een fonds. Het fonds zou gedurende vier jaar kleine bijdragen kunnen leveren aan de tournees, zoals die hierboven worden beschreven, aan andere literaire festivals of activiteiten, maar vooral ook aan een prijs voor poëzievertalingen naar het Nederlands, zowel vanuit buitenlandse talen als de Nederlandse streektalen en dialecten, waardoor er meer aandacht komt voor het onderbelichte werk van deze vertalers.
4) Kinder- en jeugdpoëzie. ‘Kinderpoëzie begint bovendien waar alle poëzie begint, bij het taalgevoel, de muziek, de fantasie, de onschuld, de eerste levensbehoeften, de drift om zich te uiten en vorm aan iets te geven,’ zegt Gerrit Komrij in de inleiding op De Nederlandse kinderpoëzie in 1000 en enige gedichten. Ik had de kinder- en jeugddichters niet genoemd in mijn eerdere plannen. Bij deze zeg ik toe dat ik die dichters en hun poëzie graag bij de rubrieken en de tournees betrek.
5) Literaire wandeling door de provincies. Ik zou graag de Zeuvendaagse voortzetten, een wandeling waarbij schrijvers en dichters, die allen een zekere band hadden met Drenthe, door de provincie liepen en her en der uit eigen werk voordroegen. Ik heb destijds met veel plezier het blog van Bart FM Droog over die voettocht gelezen en het lijkt me een goed idee als de komende Dichter des Vaderlands, met stevige wandelschoenen en een aantal vriendelijke collega’s Drenthe en de rest van de provincies aan zou doen. Dat moet in vier jaar prima kunnen en zou kunnen resulteren in een aantal mooie optredens en boeken; een soort moderne versie van de voettocht van Dirk van Hogendorp en Jacob van Lennep.
6) Stads- en dorpsdichters. Zullen net als de dichters van kinder- en jeugdpoëzie betrokken worden bij de verschillende projecten, waaronder hopelijk een voortzetting van de Zeuvendaagse.
7) Bejaardenhuizentour. Een aantal jaren geleden mocht ik samen met andere dichters optreden in bejaardenhuizen in Amsterdam. Er werd door de bejaarde mensen enthousiast op de voordrachten gereageerd en men waardeerde het zeer als de dichters na het optreden bij de minder mobiele bewoners langsgingen om iets voor te lezen en een praatje te maken. Deze tour zou een onderdeel van de Zeuvendaagse of van de Theater- en scholentour kunnen vormen.
Er zijn nog veel meer zaken waar een Dichter des Vaderlands zich voor zou in kunnen zetten en ik hoop dat ook te doen, mocht ik het worden. Zo zou er in het onderwijs stelselmatiger meer aandacht aan poëzie besteed moeten worden. Er is niets mis met het uit je hoofd leren van een gedicht.
Daarnaast kwam dichter Manuel Kneepkens met het idee om een bloemlezing te maken met gedichten waarmee je een vergadering kunt openen. Ik zou graag met hem die bloemlezing maken en die bij optredens bij het bedrijfsleven verspreiden en de talloze managers en directeuren aansporen om de bloemlezing ook daadwerkelijk te gebruiken.
Kneepkens stelde ook voor om een Levende Dichters Almanak in het leven te roepen, als tegenhanger van de Dode Dichters Almanak zoals we die van de VPRO kennen. Wellicht zouden we daartoe eens een petitie op moeten stellen. De Dode Dichters Almanak werkt met eerder opgenomen materiaal en is dus misschien goedkoop om te maken, maar het Kneepkens-plan zou ook voor minder geld uitgevoerd kunnen worden op kleinere schaal. Ik zou willen voorstellen om samen met of met toestemming van radiomaker Anton de Goede van Avonden, die eerder een Levende Dichtersalmanak voor de radio maakte, een versie daarvan op Youtube te maken. De dichter leest het gedicht voor, vertelt kort wat over de ontstaansgeschiedenis van het gedicht en leest het gedicht dan nog eens voor. Elk filmpje zou niet langer mogen zijn dan tien minuten.
Bart FM Droog stelde voor om een fonds op te richten voor het onderhoud van dichtersgraven. Het lijkt me goed om de financiële haalbaarheid van dat sympathieke plan in de komende vier jaar te onderzoeken en indien mogelijk dat fonds op te richten, wellicht in samenwerking met de Vereniging voor Letterkundigen.
Een ander idee van Droog was om een bundel uit te delen aan nieuwe getrouwde stellen bij huwelijksvoltrekkingen en het ondertekenen van een samenleefcontract. Je zou dit idee kunnen uitbreiden met bundels vol toegankelijke gedichten voor mensen die een inburgeringscursus volgen of een bundel met kinderpoëzie die jonge ouders krijgen bij het consultatiebureau. Het zijn goede plannen die wellicht samen met Stichting Lezen uitgevoerd kunnen worden.
Chrétien Breukers gaf aan dat er behoefte is aan een databank waarin je dichters makkelijk zou kunnen opzoeken. Op websites als die van DBNL en de KB is al veel informatie te vinden over dichters, maar wellicht kan er een portal opgezet worden, waarbij elke dichter een door hem of haarzelf beheerde afdeling krijgt met ruimte voor een korte bio, drie gedichten en contactinformatie. De portal zou samen moeten werken met de Stichting Schrijver School en Samenleving, zodat mensen als ze door de schrijverslijsten van de SSS bladeren makkelijk informatie kunnen vinden over voor hen vaak onbekende dichters.
Maar kan het ook?
Al deze plannen kosten veel geld! Daar ben ik me zeer bewust van, maar wie niet durft te dromen is hersendood. Met behulp van Poetry International, NRC Handelsblad, het campagneteam Chrétien Breukers, Bart FM Droog en weblog De Contrabas, dichters, lezers, Fondsen, festivals en andere literaire organisaties moeten we een eind komen. Het zal wellicht nodig zijn om een stichting in het leven te roepen om de aanvragen te doen en er zijn betaalde krachten nodig om de aanvragen op te stellen en de evenementen in goede banen te leiden. Ik wil me er voor inzetten om zoiets op poten proberen te zetten. U hopelijk ook!
De campagne om Tsead Bruinja tot volgende Dichter des Vaderlands te benoemen wordt ondersteund door: De Eerste Bergensche Boekhandel, Boekhandel Laan te Castricum, Boekhandel Godert Walter te Groningen, Uitgeverij Bornmeer, Uitgeverij Cossee, Weblog De Contrabas, Poëziecentrum Nederland, Literair Festival De Wintertuin, Literair Festival Dichters in de Prinsentuin, Literair Festival Crossing Border / Border Kitchen en het Voorwoord, Literair Tijdschrift Tzum, Het Fries Historisch en Letterkundig museum Tresoar, de literaire denktank Novo Universalis, de progressieve denktank Stichting Waterland, De afdeling Fries van de Rijksuinversiteit van Groningen (Prof. Dr. Goffe Jensma, Dr. Oebele Vries, Dr. Pieter Breuker, Dr. Willem Visser en Dr. Jurjen van der Kooi), Roald van Elswijk (vertaler), Gerrit Hoekstra (docent Piter Jelles Impulse). presentator en publicist Arie Boomsma, publicist Dylan van Rijsbergen, Het Poëzieplein, Fransien Saya, zangers/songwriters Denvis, Leine, Meindert Talma (tevens schrijver), Jascha van Roij, Kunstenaarsduo Sage, criticus/essayist Rutger H. Cornets de Groot, recensent en docent Jelle van der Meulen, beeldend kunstenaars Ramon Verberne en Noor Agter en de dichters/schrijvers/vertalers Anne van Amstel, Rik Andreae, Hassan Bahara, Benno Barnard, Guus Bauer, Gerard Beentjes, Bas Belleman, Jurre van den Berg, Marjan Berk, Dien L. de Boer, Hidde Boersma, Corrie Boin, Mark Boog, Chrétien Breukers, Maurice Buehler, Floor Buschenhenke, Frits Criens, Maria van Daalen, Maarten Das, Daniël Dee, Annelie David, Frank Diamand, Guido van Driel (tevens filmer en graphic novelist), Bart FM Droog, Maarten van den Elzen (tevens uitgever), Diann van Faassen, Anne Feddema, Aly Freije, Edith de Gilde, Wouter Godijn, Marieke Groen, Willem Groenewegen (tevens vertaler),Ate Grypstra, Wieke de Haan, Quirien van Haelen, Erik Harteveld, Joke Hermsen, Krijn Peter Hesselink, Ingmar Heytze, Hein Jaap Hilarides, Ineke Holzhaus, Egbert Hovenkamp II, Sytse Jansma, Sasja Janssen, Christian Kanstadt, Cralan Kelder, Jan Kleefstra, Kees Klok, Manuel Kneepkens, Iris Koppe, Jaap Krol, Elmar Kuiper, Remco Kuiper, Bartle Laverman, Louis Th. Lehmann, Hans Mellendijk (tevens organisator), Jan van Mersbergen, Hanz Mirck, Thomas Möhlmann, Martin Mooij (Poets of all Nations, voormalig directeur Poetry International), George Moormann, Nanne Nauta, Yvonne Né, Fred Papenhove, Coen Peppelenbos, Ester Naomi Perquin, Kasper Peters, Cees van der Pluijm, Arnoud Rigter, Peter de Rijk, Alexis de Roode, Hannie Rouweler, Mowaffk Al-Sawad, Rense Sinkgraven, Sytske Sötemann (vertaalster van Turkse poëzie), Kees Spiering, Ilse Starkenburg, Frans Terken, Andries Torensma (tevens schilder), Sander de Vaan, Jabik Veenbaas, Akky van der Veer, Henk van der Veer, Edward van de Vendel, Andrea Voigt, Lammert Voos, Abe de Vries, Samuel Vriezen, Nyk de Vries, Victor Vroomkoning, Cornelis van der Wal,Hans Wap, Bert van Weenen, Kees Wennekendonk (multidisciplinair kunstenaar), Hans van Willigenburg en Harry Zevenbergen.
Steun uit België: Norbert de Beule, Luuk Gruwez, Maarten Inghels, Joris Iven, Frederik Lucien de Laere, Ruth Lasters, Jan Mysjkin (tevens vertaler), Jan Pollet, Willem Roggeman,Bart Stouten, Herlinda Vekemans, Bart Vonck, Uitgeverij Pont Editions Germain Droogenbroodt en het weblog in Letterland
Stuur a.u.b. een mailtje naar [email protected] met je naam en een link naar je site als je je naam in dit rijtje genoemd wilt zien.
Mag ik een kleine toevoeging voorstellen: het bevorderen van poëzie in het straatbeeld? Posters, muurschilderingen, ansichtkaarten in de trant van Boomerang, gratis stickers om lantarenpalen en deuren van plees in studentenhuizen mee te beplakken.
De leukste gedichten zijn toch vaak die waar je over struikelt...
(Heb mijn stem zojuist uitgebracht, overigens. Succes!)
Geplaatst door: Blinde Schildpad | januari 02, 2009 om 12:58 nm
Ha Schildpad,
Dank! De poëzie mag inderdaad wel weer wat zichtbaarder worden.
Goeds,
Tsead
Geplaatst door: Tsead Bruinja | januari 02, 2009 om 12:59 nm
Mijn stem heb je ook, gemotiveerd en wel. Als dit de plannen zijn, heb ik zin in de komende vier jaar. Succes met de campagne!
Geplaatst door: Dennis Gaens | januari 03, 2009 om 04:09 nm
Cool! Zal je aan de lijst toevoegen.
Goeds,
Tsead
Geplaatst door: Tsead Bruinja | januari 03, 2009 om 04:23 nm
Yep, mooie plannen, heb ook op je gestemd. Ik ben er zeer voor dat poëzie meer naar de mensen toe wordt gebracht, die tours langs scholen, bejaardentehuizen spreken me dan ook erg aan. Wat mij betreft mag het worden uitgebreid met een gedichtengang langs gevangenissen, ziekenhuizen, bedrijven, you name it. Succes!
groet Johanna
Geplaatst door: Johanna Geels | januari 04, 2009 om 05:12 nm
Beste Johanna,
Dank voor je stem en je idee! Je uitbreidingstip wordt genoteerd.
Die tournee wordt heerlijk eindeloos ;o)
Hartelijks,
Tsead
Geplaatst door: Tsead Bruinja | januari 04, 2009 om 07:49 nm
Zeg, ik zat nog's wat te denken over je lovenswaardige plannen en er kwam mij nog iets op.
Wat ik er nu vooral in terug zie, zijn manieren om het publiek bij de dichters te krijgen. Maar is niet ook aan de DdV om de dichters bij het publiek te krijgen? Zou het niet tot zijn/haar taken behoren om dichters in sommige opzichten een beetje op te voeden?
Ik denk er dan vooral aan dat dichters gestimuleerd zouden moeten worden om fatsoenlijke websites of blogs op te zetten en, vooral, om "sane" met copyright om te springen. Dat drie van jouw bundels op dit moment downloadbaar zijn op De Contrabas geeft wat dit betreft alvast het goede voorbeeld.
Ik heb hier, ter lering ende vermaak, een betoogje over opgesteld. Doe ermee wat je wil.
http://www.blindeschildpad.nl/2009/01/dichters-sterven-arm-onbekend-en.html
Geplaatst door: Blinde Schildpad | januari 06, 2009 om 07:00 vm
Beste Schildpad,
Met plezier je betoog gelezen! Ik weet niet zeker of ik de juiste persoon ben om dichters het pad van de websites en het weblog op moet helpen. Het staat iedereen ook vrij om dat zelf te bepalen. Dat het helpt om een breder publiek voor je werk te vinden, daar ben ik het helemaal mee eens, maar het moet geen wet worden.
Ik hecht aan het auteursrecht, zeker als bestuurslid van de LIRA http://www.cedar.nl/lira. Een auteur moet volgens mij volledige zeggenschap over zijn tekst houden, zodat hij zelf kan bepalen of hij zijn tekst gratis of tegen betaling beschikbaar stelt.
Dat wil niet zeggen dat ik niet voor het idee van remixen e.d. ben! Wat dat betreft kunnen schrijvers nog veel van de muziekwereld leren.
De inkomsten uit het auteursrecht zijn voor mij nog altijd behoorlijk hoog, o.a. door mijn voordrachten op de radio en een redelijke boekverkoop. Ik zou daar niet graag afstand van doen.
Mocht je hier meer over willen lezen, dan raad ik je aan te kijken op http://www.tseadbruinja.nl/dagboek.htm#lira2008 waar ik schrijf over waar ik van leef.
Laten we dus nog even aan onze rechten vasthouden en het aan de schrijver of dichter zelf overlaten hoe hij of zij daar mee om wil gaan.
Ik zal de Creative Commons kwestie met interesse blijven volgen en waar ik kan mensen inlichten over de voordelen van een goede aanwezigheid op het internet via website, weblog en gratis download.
Hartelijks en nogmaals dank voor je betoog,
Tsead
Geplaatst door: Tsead Bruinja | januari 06, 2009 om 07:24 vm
Vooruit, ik heb nog maar's een kleine follow up gewijd aan het Creative Commons gebeuren:
http://www.blindeschildpad.nl/2009/01/stk-stuk.html
Enne... zorgen dat jij die eed wél in één keer goed uitspreekt, volgende week, heh?. Anders hebben we de poppen aan het dansen...
Sterkte met het staartje van je campagne!
Geplaatst door: Blinde Schildpad | januari 22, 2009 om 11:12 nm
Ha Blinde Schildpad,
Dank voor je vriendelijke woorden.
Ga zo je stuk lezen!
Goeds,
Tsead
Geplaatst door: Tsead Bruinja | januari 23, 2009 om 12:01 vm