Tsead Bruinja

Samen met Milou - taal in de openbare ruimte

Het leek mij aardig om mijn samenwerkingen met Milou van Ham eens op een rijtje te zetten. Neem vooral een kijkje op haar vernieuwde website waar veel uitgebreidere beschrijvingen te vinden zijn, ook van andere interessante projecten:

https://www.milouvanham.com/

In 2013 maakten we Zigzag, glimach voor de Schrijversbuurt in Leiden:

"Op het prominent aanwezige, achthonderd meter lange witte betonnen ‘canvas’ van de woonblokken prijken poëtische zinnen die door de wijk slingeren. Hoe je ook door de buurt loopt, de zinnen zijn steeds schakelbaar." (Bron: https://www.milouvanham.com/portfolio-item/zigzag-glimlach/)

In 2016 maakten we Rozen en Beton en Daar is de lucht.

Rozen en Beton

"Robert Winkel van Mei Architecten en Stedenbouwers is sinds 2007 als architect betrokken bij het ontwerpen van het entreegebouw voor Kanaleneiland aan het 5 Mei Plein in Utrecht. In 2012 krijgt Mei Architecten de opdracht van Mitros om hier een woongebouw voor zo’n 100 woningen te ontwerpen. In het gebouw bevinden zich huurwoningen, woon/werkwoningen en maatschappelijk, zelfstandig wonen voor autistische jongeren."

"Bruinja en ik schreven sparrend samen aan de zestien dichtregels. De tegels worden door de betonfabrikant at random in de gevelelementen geplaatst. Hierdoor was het de uitdaging om een samenhangende tekst te schrijven, waarbij elke tegeltekst zowel op zichzelf staat als een natuurlijk, poëtisch verband met de andere vijftien tegelteksten aangaat." (Bron: https://www.milouvanham.com/portfolio-item/rozen-en-beton/)



Daar is de lucht

"Nadat de bewoners twee jaar lang overlast trotseerden van een grootschalige ophoging van de grond in hun wijk nam een zeskoppige bewonerscommissie initiatief voor een kunstopdracht. Overleg met deze Botenbuurtbewoners kwam tot stand tijdens diverse bijeenkomsten."

"Daar is de lucht fungeert als baken en markeert belangrijke zichtlijnen in het Westerpark in de Botenbuurt, Schiedam. Het werk herbergt korte en langere teksten die ingaan op de identiteit van deze specifieke plek. De teksten en windrichtingen vormen een boomstructuur. De windwijzer in de top van de ‘boom’ geeft de windrichting aan." (Bron: https://www.milouvanham.com/portfolio-item/daar-is-de-lucht/)

Over (2017)

"Het vraagstuk van Over was: (hoe) is de gevel een grens of overgangszone tussen verscheidene domeinen? De suggestie van Tsead Bruinja, dichter des vaderlands 2019-2020, en een van mijn talige sparring-partners, om woorden waarin het voorzetsel ‘over’ voorkomt te gebruiken, gaf de doorslag voor de inhoud van het werk. Het idee is toegankelijk én de verzameling over-woorden bleek verrassend groot.

De veertien huishoudens gaven aan welke woorden wel en niet hun voorkeur hebben. Dat resulteerde in deze collectie woorden, per woning: || OVERSTEEK | HAASJE-OVER || OVER EN WEER || DAARTEGENOVER || OVERDWARS | OVERDWALEN || OVERROMPELEN | WAAROVER || OVERANDER | OVERWOLKEN || OVERWEGEN || OVERGAVE || ONOVERTROFFEN | OVERHOOP || OVERZOMEREN | OVERZIEN | OVERWINTEREN || KLAAR-OVER | OVERPEINZING || OVEROEVER | ZEEROVER | OVERZEE || OVERKOMEN || OVERDRAGEN | OVERSTIJGEN || OVEREIND |"

"Over is gemaakt voor de Chinees hardstenen en marmeren vensterbanken, zitbankjes, garage-, en vooral entree- en bergingsdeurdrempels van het (Rotterdam Architectuurprijs 2017 prijswinnende) CPO-project Hooidrift 54-80."

Tijd (2020)

"In opdracht van JD Sports renoveerde Mei architects and planners het winkelpand dat zich op de hoek van de Lijnbaan en de Van Oldenbarneveltplaats bevindt en onderdeel uitmaakt van het Lijnbaan-ensemble. Het uitgangspunt voor de renovatie van de gevels was om deze (grotendeels) terug te restaureren naar het historisch beeld van 1953. Dit hield ook in dat er een nieuw kunstwerk zou worden toegevoegd aan de gevel, als verwijzing naar het originele kunstwerk dat in de jaren ’70 van de vorige eeuw verloren is gegaan." (Bron: https://www.milouvanham.com/portfolio-item/tijd-2020/)

"Tsead Bruinja, dichter des vaderlands 2019-2020, en ik werkten voor Tijd voor de zesde keer samen. We kozen ervoor om vierletterwoorden te gebruiken die naar tijd verwijzen. Dat resulteerde in de sequentie Leef tijd loos: LEEF TIJD LOOS | GLIM GALM KALM – VOOR MIJN DOEI VALT – ZING ZAAI VLAM | STAP FIER ROND.
Uit het enorme archief van 50 jaar Poetry International selecteerden Tsead en ik 16 strofes of gedichten, die gaan over tijd. Poetry International droeg zorg voor de toestemmingen om de rechten van de dichters en (indien relevant) de vertalers te gebruiken." (Bron: https://www.milouvanham.com/portfolio-item/tijd-2020/)

Tuimelaar - poëzie - installatie - performance

Ben je benieuwd naar hoe Tuimelaar eruit ziet? Wil je ons boeken voor je evenement? Bekijk dan de trailer of neem contact op met Productiehuis Explore The North:

https://explore-the-north.nl/nl/contact

 

Hieronder twee artikelen uit de Leeuwarder Courant en wat achtergrond informatie.

Video + Poëzie + Installatie + Performance - door Jules van Hulst en Tsead Bruinja.
Tuimelaar is een productie van Explore the North.

Video en installatie: Jules van Hulst
Poëzie: Tsead Bruinja
Eindregie: Annelie David
Videotechniek: Wieger Steenhuis

RECENSIE

Schermen over liefde - recensie van Tuimelaar

Gebeurtenis: Tuimelaar, performance van Tsead Bruinja en Jules van Hulst Gezien: 11/7, Zalen Schaaf Leeuwarden Productie: Explore The North Publiek: 100 (vier voorstellingen) ★★★★✩

Door Jacob Haagsma

Het begint al als we naar de zaal wandelen. Niet door de gewone ingang, maar buitenom, via de zij-ingang in de Sacramentsstraat, gangen en ruimtes die naar nat beton ruiken en dan pas staan we in de zo vertrouwde grote zaal van Zalen Schaaf. Dichter draagt teksten voor en videokunstenaar maakt beelden. Maar Tuimelaar is nadrukkelijk meer dan dat. Dichter Tsead Bruinja en kunstenaar Jules van Hulst nemen op hun eigen manier een omweg. De laatste bouwde een installatie met een scherm dat over het speelvlak tuimelt, vanachter beschenen door een beamer. Hij is nadrukkelijk partij: niet alleen duwt hij dat scherm voort, maar hij is er zelf ook op te zien. De illusie is dat hij in een doos zit, en bij elke omwenteling weer op zijn snufferd valt. Dan zijn er twee Jules’, drie zelfs. Spiegeling, verdubbeling: Tuimelaar gaat over de liefde, en daarin passen ook die begrippen. Liefde is een strijd, begrijpen we uit de witte schermpakken die Jules van Hulst en Tsead Bruinja allebei dragen. Een strijd om het hart. Maar liefde is ook een economisch model, declameert Bruinja. Bij sites als Tinder draait het om de clicks, en dus nadrukkelijk niet om duurzame liefde. Bij deze laatste van vier voorstellingen draagt Bruinja zijn tekst voor in het Fries (de andere drie werden afgewikkeld in het Nederlands). Het is een tekst met de kracht van de herhaling en aangrijpende beelden. Ook hij weert zich theatraal: regisseur Annelie David bracht hem het nodige bij over besef van de ruimte. Toch ontkennen de heren in het nagesprek dat het de bedoeling was om theater te maken. Dat klopt ook wel: ze spelen niet dat ze een ander zijn, en van een chronologische opbouw, laat staan zoiets als catharsis, is ook geen sprake. Dan is het maar een performance, waarin poëzie, spoken word en beeld knap samen optrekken zonder nou heel exact te rijmen en waarin interessante zaken aan de orde worden gesteld. Pasklare antwoorden zijn er niet, dat is bij de liefde in het echte leven immers ook niet zo.

Bron: Leeuwarder Courant, 12-7-2021

https://www.lc.nl/cultuur/Schermen-over-liefde-26934286.html

 

 

Foto's door Xanne Vera (https://xannevera.com/)

 

INTERVIEW

Poëzie ontmoet video in 'Tuimelaar': Een verhaal zonder op- en afgang, zonder begin en einde.

Door Elisabeth Post 

Dichter Tsead Bruinja en kunstenaar Jules van Hulst hebben samen een voorstelling gemaakt. Tuimelaar gaat over de liefde, maar is geen liefdesverhaal. Een performance met video, poëzie en installatie. Een verhaal zonder op- en afgang, zonder begin en einde.

Dichter Tsead Bruinja en kunstenaar Jules van Hulst hebben samen een voorstelling gemaakt. Tuimelaar gaat over de liefde, maar is geen liefdesverhaal. Een performance met video, poëzie en installatie. Een verhaal zonder op- en afgang, zonder begin en einde.

Even pauze. Het repeteren, voltooien en verfijnen van Tuimelaar is intensief, zeggen dichter Tsead Bruinja en kunstenaar Jules van Hulst. In een schaars verlichte grote zaal in Zalen Schaaf in Leeuwarden zijn de mannen samen met regisseur Annelie David bezig Tuimelaar te componeren tot één geheel. Alle ingrediënten zijn er. Voor zaterdag moet alles bij elkaar zijn gekomen.

Het idee voor de performance is van Van Hulst. Die werkte al eens eerder samen met Bruinja (in 2018 verzorgden ze samen met zanger en cabaretier Herman van Veen een projectie op de Oldehove). Een jaar geleden zijn ze gaan praten. Over de liefde, over wat er zich in hun leven afspeelt. Er zijn heel wat teksten over en weer gestuurd. ,,Bruinja doet een groot beroep op mijn belevingswereld. We verschillen van elkaar, maar er is een soort van figuratieve absurditeit waar we beide een beroep op kunnen doen.’’ Bruinja waardeert vooral de open blik waarmee Van Hulst dingen maakt. ,,Hij vult niet alles vooraf in.’’ En er is nog iets. Bruinja lachend: ,,Jules heeft iets heel strengs.’’ Maar dat is alleen maar goed. ,,Het is betrokkenheid.’’

Tuimelaar gaat over de liefde, maar is geen liefdesverhaal zeggen de mannen. Dus geen voor de hand liggende tragiek en geen happy end. ,,Er is ook geen begin of een eind van het verhaal.’’ Bruinja schreef voor de voorstelling gedichten. ,,Die had ik nooit geschreven als ik Tuimelaar niet zou maken.’’ Eentje daarvan is geïnspireerd op een ervaring die hij had als kind. ,,Ik had er nooit meer aan gedacht, tot nu.’’ Indertijd was het zogeheten ‘glaasje draaien’ erg in. Bruinja’s familie waagde zich er ook eens aan. ,,Mijn moeder was erg ziek’’, herinnert hij zich. ,,Er was een oud-tante die ‘sprak’. Maar ik geloofde er niet in.’’

Van Hulst maakte een installatie, een scherm dat kan ronddraaien. Op dat scherm worden tijdens de performance videobeelden geprojecteerd. Van Hulst filmde zichzelf in een vierkante box. Daarin laat hij zich letterlijk alle kanten opvallen. ,,Vallen en opstaan is een constant gegeven in dit stuk”, zegt hij. De kunstenaar tuimelt tijdens de voorstelling op het scherm door de zaal. ,,Eigenlijk zijn er drie spelers op de vloer’’, zegt David.

Het maken van de voorstelling is voor dichter en videokunstenaar een boeiend proces. Ze leren veel over zichzelf, en ook van elkaar. Normaal gesproken staat een videokunstenaar ergens achter de schermen aan de knoppen te draaien. Nu zijn alle ogen op Van Hulst gericht. ,,Dat vind ik best spannend.’’ En hoewel Bruinja gewend is in zijn eentje op een podium te staan en zijn poëzie voordraagt, is optreden in Tuimelaar van een andere orde. ,,We spelen geen rol, maar zijn onszelf. We reageren op elkaar en dat kan steeds weer anders zijn. Ik voel me best wel kwetsbaar.’’

Want hoewel er zes hoofdstukken zijn, staat niets echt vast. Het thema is er, de woorden zijn er, het beeld is bekend, maar Bruinja heeft bijvoorbeeld de keuze uit een aantal verschillende teksten. ,,Het is maar net wat er op dat moment gebeurt. In de zaal en tussen ons. Het publiek merkt dat niet, maar tussen ons blijft het zo wel spannend.’’ Van Hulst: ,,We moeten onze intuïtie heel erg aanspreken en heel snel schakelen.’’ Wat gaan ze, hoe zeggen? Bruinja: ,,Voor mij is dat spannend, maar ook genot.’’

Beide performers beïnvloeden elkaar voortdurend, zeggen ze. Dat is niet alleen op het speelveld, maar ook in de voorbereiding gebleken. Dichter en videokunstenaar houden elkaar scherp. Van Hulst: ,,We jagen elkaar op. Zijn beide vrij koppig.’’ Bruinja: ,,Maar dat werkt wel.’’ De regisseur – David is ook dichter en komt uit de danswereld en is choreograaf – vergelijkt het stuk met een tango. ,,De patronen staan vast, maar de volgorde niet. Het is wat de ‘dansers’ er van maken. Zo is het met Tuimelaar ook.’’

Tuimelaar maakt deel uit van de Summer sessions van Explore the North. Voorstellingen in Zalen Schaaf in Leeuwarden op za (16.30 en 20.00 uur) en zo (14.00 en 16.30 uur). Na de laatste voorstelling, die in het Fries is, is er een vraag & antwoord met de makers.

Bron: https://lc.nl/cultuur/Po%C3%ABzie-ontmoet-video-in-Tuimelaar-Een-verhaal-zonder-op-en-afgang-zonder-begin-en-einde.-26930146.html

TUIMELAAR (Perstekst)

Skip intro - flip recap - zes keer de liefde over en weer

Tuimelaar is een performance en een meditatie over de liefde waarin video, poëzie en installatie elkaar uitdagen. In zes afzonderlijke hoofdstukken ondervinden beeldend kunstenaar Jules van Hulst en dichter Tsead Bruinja wat mensen verbindt. Ze delen ervaringen over de omarming van en het verzet tegen de liefde. Dat kan gaan om de liefde binnen een vriendschap of een romantische relatie of de liefde voor iets hogers en ongrijpbaars, de mystieke liefde.

Als je Tuimelaar als een instrument ziet kun je zeggen dat hij rolt. Als je Tuimelaar als een gedrag ziet, kun je zeggen dat hij meebeweegt. Maar wat drijft hem aan? De handen van Van Hulst zou je kunnen zeggen of de woorden van Bruinja, maar dat is het niet. De liefde zet de zaak in beweging en maakt beide mannen de speelbal van een lot waar ze zich aan over moeten geven. Die strijd tussen verzet en acceptatie maakt Tuimelaar en geeft zwaartekracht aan alles op het speelvlak.

Tuimelaar is een productie van Explore the North, kunstenaar Jules van Hulst, dichter Tsead Bruinja, Wieger Steenhuis (showcontrols) en regisseur Annelie David.

Over de makers

Jules van Hulst (Nijmegen, 1984) is beeldend kunstenaar. Begonnen als schilder maar doorontwikkeld als mediakunstenaar. Zijn videowerk wordt vaak gecombineerd met een live aspect en zijn vertellingen zijn overwegend mystiek van aard. Van Hulst was 10 jaar lid van het internationaal geprezen Collectief 33 1/3. Daarmee ontwikkelde hij diverse muziektheaterperformances en site-specific installaties. Bekend van Blauwbaard (2011), bekroond met 3 sterren in The New York Times. In 2016 maakte Van Hulst zijn solodebuut met de content en regie van het openingsstuk van Classical Next en de productie Owen Wingrave (Opera Bastille.) Sindsdien heeft Van Hulst onder meer een korte film uitgebracht met Douwe Dijkstra, maar vooral de verbinding gezocht met de poëzie. https://www.julesvanhulst.com/cv

Tsead Bruinja (Rinsumageest, 1974) publiceerde sinds 2000 verscheidene bundels in het Fries en in het Nederlands. In de periode 2019-2020 was hij Dichter des Vaderlands, waarbij hij gedichten bij de actualiteit schreef en optrad als ambassadeur van de poëzie. Zijn recentste bundel is Springtij – gedichten over het leven met TBS (2020). Bruinja werkt op en naast het podium regelmatig samen met beeldend kunstenaars, muzikanten typografen en vormgevers. Zijn werk is niet alleen in boeken maar ook op gebouwen, pleinen en in winkels te lezen.

Annelie David (1959, Keulen) is danser en dansmaker. Sinds 1982 leeft zij in Amsterdam. Na 2003 ontwikkelde zij zich als dichter. In 2004 werd David bekroond met de Dunya Poëzieprijs. Haar werk wordt regelmatig gepubliceerd in literaire tijdschriften. David debuteerde in 2013 met de bundel Machandel. Zij werkt regelmatig met dichters, beeldend kunstenaars en musici aan multimediale voorstellingen. Natuur speelt een prominente rol in haar poëzie; sinds 2020 is ze actief betrokken bij de beweging Klimaatdichters. Haar laatste bundel Schokbos (2020), genomineerd voor de longlist van de Grote Poëzieprijs 2021, verkent een ogenschijnlijk onschuldig natuurgebied, een bos dat als camouflage van een voormalig verboden terrein diende waar proeven met munitie plaatsvonden.

Wieger Steenhuis (Emmen, 1982) is 3D-ontwerper/animator, colorist en developer. Hij werkt zowel beeldend als met technisch digitaal maatwerk aan zeer uiteenlopende (theater)producties en installaties. Ook is hij colorist aan verschillende documentaires en korte films. Van 2009 t/m 2014 ontwikkelde en co-produceerde hij het korte film- en videokunstfestival Beeldbuis. Recentelijk werkte hij aan Deep Ocean (2020, Vis à Vis/Blauwe Uur), Heimat Neuhof (2020, Silas Neumann) en Oorlogswinter (2020, De Jonge Honden). https://amdavd.wixsite.com/annelie-david

https://explore-the-north.nl/nl/act/tuimelaar