Tsead Bruinja

Hans Mellendijk - One Small Step (Gedicht in het Achterhoeks / Varrsevelds)

Dit gedicht van Hans Mellendijk is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Van Vrogger en Now. Gedichten en verhalen uit de streektaal' (Fagus, 2012). Vertaling uit het Achterhoeks door de auteur.

Meer over Hans Mellendijk: smelsslems.blogspot.com/

One small step

Eerste weurde: ae ao dets.
Kae, tà dà, dò i-j dò wan.
Wiele wieter: Kroep ’s maol
’n end hiernòpper. Nog gin step
manges in zicht. Jao pot vor
dree op-ens, heur ik pàp-a.
’n Hele tràe, lek ’t wal, man!

Tommel, tommel.
Schraggel, schraggel.
Langs de boxespielen.
Langs de kastemuren.
Hampel, hampel.
Vallen en opstaon.

Weer in de zökke kommen.

Waggeleg staon. I-j dò wan.
Tunteleg steet ’n giantisch
óndog daor. En ik liep
träöns haronder. Bli-j pot vor
dree. Ik ’n vòlgrujde man.
Dò potwortel, wiereg kind!

Tommel, tommel.
Waggel, waggel.
Los van stool töt an stoof.
Los van stoof töt an stool.
Dröttel, dröttel.
De tied integen.

Ik nem ’m weer bi-j de hand.

’n Kleine trad veur ’n keerl.
’n Grote vlòg veur ’t kind.

Met dank an Neil Armstrong (21-7-1969)

*

One small step

Eerste woorden: ae ao dets.
Kae, tà dà, dò i-j dò wan.
Wijle verder: Kruip ’s maol
’n eind hierop aan. Nog geen step
ondertussen in zicht. Ja pot vor
drie opeens, hoor ik pàp-a.
’n Hele trede, leek ’t wel, man!

Tuimel, tuimel.
Schraggel, schraggel.
Langs de spijlen van de box.
Langs de muren met kasten.
Hampel, hampel.
Vallen en opstaan.

Weer in de sokken komen.

Waggelig staan. Jij dò wan.
Onzeker staat ’n giantisch
deugniet daar. En ik liep
tranen. Blij pot vor
drie. Ik ’n vólgroeide man.
Dò pootwortel, levendig kind!

Tuimel, tuimel.
Waggel, waggel.
Los van stoel tot aan stoof.
Los van stoof tot aan stoel.
Dreutel, dreutel.
De tijd tegemoet.

Ik neem ’m weer bij de hand.

’n Kleine stap voor ’n kerel.
’n Grote vlucht voor ’t kind.

 

Met dank aan Neil Armstrong (21-7-1969)

 

© Hans Mellendijk

 

Presentatie van de bloemlezing op 9 november bij Perdu te Amsterdam

Wees welkom bij een avond met voordrachten door dichters die zijn opgenomen in 'De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu' (Querido). Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam ik mij voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Ik plaatste online een oproep om gedichten in te sturen en zat van 2019 tot en met 2022 regelmatig in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Op 9 november presenteer ik het resultaat met voordrachten (in het Arabisch, Bildts, Brabants, Engels, Nederlands, Volendams en meer) van o.a. Joost Baars, Ineke Berentschot, Titia Lont, Lamia Makaddam, Hans Mellendijk, Esther Porcelijn, Mowaffk Al-Sawad, Ibrahim Selman, Sijmen Tol, Jan Widdershoven en Mia You.

Locatie: Perdu, Amsterdam
Aanvang: 20.00u (zaal open om 19.30u)
Toegang: gratis

Reserveren wordt sterk aanbevolen! Dat kan via [email protected]

 

https://perdu.nl/nl/r/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie-100-gedichten-uit-het-koninkrijk-van-1945-tot-nu/

Ibrahim Selman - Vakantie (Gedicht)

Dit gedicht van Ibrahim Selman is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit de bundel ‘Vrijheid is dood' (In de Knipscheer, 2000). 

 

https://www.indeknipscheer.com/ibrahim-selman-vrijheid-is-dood-gedichten/.

Meer over Selman: http://www.ibrahimselman.nl/

Vakantie

Aan mijn vader die zijn leven
aan zijn land schonk

Van je zoon die aan de Adriatische kust
zijn vakantie viert

Wanneer je voor je dood
hier ergens de boulevard op liep
waar verschillende bikini’s
vele soorten borsten
okselharen in zweet baden
naar lucht snakken
had je misschien de vrijheid
niet alleen door het vizier gezien
in ieder geval had jij niet
aan de andere kant van het vizier
gestaan

Je stem hoor ik door golven
weeklachten uit massagraven
hierheen brengen
ik vraag me af waarom
ze als zang klinken

Ik zoek rust vader
gun me een paar eenzame dagen
met stilte

Stilte is leven
hou op met het gefluister
in mijn oor
kwart eeuw na je dood.

© Ibrahim Selman

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Raj Mohan - karya ujjar / zwart wit (Gedicht in het Sarnami)

Dit gedicht van Raj Mohan is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Bapauti/Erfenis' (In de Knipscheer, 2008). De vertaling uit het Sarnami werd gemaakt door de auteur.

https://www.indeknipscheer.com/raj-mohan-bapautierfenis/

karyá-ujjar

lipáy ke Hollánd ke gobar se
Sarnám ke denhi lukwáy gail
bakran ke riváj men
kaise sanáy ke
tani der khátir
ujjar ban gaili

thandhá des ke ági men
senkáy ke cháro kaiti
parosal paral soná ke tharyá men
duno háth moori pe dhar ke
sochilá
chhuri ka jáne
katat dhanthi ke pirá
kalchhul ka jáne
chhaunkal dál ke sawád

*

zwart-wit

ingesmeerd met Hollandse koemest
is niet meer te herkennen
mijn Surinaams lichaam
hoe toch in tradities van Hollanders
gemengd
ben ik voor even
wit geworden

in de haard van een koud en kil land
geroosterd aan alle zijden
op een gouden schaal opgediend
met beide handen op het hoofd
denk ik
wat weet een mes van de pijn
van de steel dat gesneden wordt
wat weet de pollepel van de smaak
van gefruite linzensoep

© Raj Mohan

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Peter Visser - Ofreken / Afrekening (Gedicht in het Gronings / Hogelandsters)

Dit gedicht van Peter Visser is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het is afkomstig uit 'Liesterkralen. Honderd Grunneger Gedichten' (Stichting ’t Grunneger Bouk, 1990). De vertaling ‘Afrekening’ uit het Gronings/Hogelandsters werd gemaakt door de auteur.

https://cgtc.nl/peter-visser/

 

Ofreken

 

Vannacht heb ik mien olde chef vermoord.

Wie stonden noast n kander op n til,

wereld was gries en t wodder wonder stil,

n enkeld moal zee ain van ons n woord.

 

Ik rouk hom mit verzin en keek bedoard

tou hou e as vertroagd van t brugje vil.

Zien mond trok open, mor wat n angstgil

worden mos wer ien vlammend wodder smoord.

 

Eertieds, op t waark, heb wie ons krachten meten.

Wat t zwoarste was, het t zwoarste wogen. Ik

was maandje minst en heb van hom verscheten.

 

Dat was laank heer en noar ik docht vergeten.

Totdat ik hom doar trof. Op t ogenblik

was hoat ter weer, haardop, en nog niks sleten.

 

*

 

Afrekening

 

Vannacht heb ik mijn oude chef vermoord.

We stonden naast elkaar op een brug,

de wereld was grijs en het water wonderlijk stil,

nu en dan zei één van ons een woord.

 

Ik raakte hem doordacht en keek bedaard

toe hoe hij als vertraagd van het bruggetje viel.

Zijn mond trok open, maar wat een angstgil

moest worden werd in vlammend water gesmoord.

 

Eertijds, op het werk, hebben wij onze krachten gemeten.

Wat het zwaarst was, heeft het zwaarst gewogen. Ik

was de mindere en heb van hem verloren.

 

Dat was lang geleden en naar ik dacht vergeten.

Totdat ik hem daar trof. Onmiddellijk

was de haat terug, volop, en niks gesleten.

 

© Peter Visser

 

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

 

Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam ik mij voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Ik plaatste online een oproep om gedichten in te sturen en zat van 2019 tot en met 2022 regelmatig in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Collectiespecialist Arno Kuipers speelde daarbij een cruciale rol. Hij haalde voor mij bundels en bloemlezingen uit het depot om door te spitten en regelde een kantoortje. Na drie jaar lezen en mede met steun van de Turing Foundation is er nu eindelijk het resultaat, een bloemlezing die een andere blik biedt op de Nederlandse poëzie, o.a. doordat ze verder kijkt dan de Nederlandse taal. De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie en bevat gedichten uit Nederland, Indonesië, Suriname en de Antillen, maar ook werk van nieuwe Nederlanders uit het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Het boek wil en kan geen volledig overzicht zijn van de beste gedichten geschreven in het koninkrijk, wel een startschot voor een andere inclusievere blik op onze literatuur en wie daar wel en niet aan meedoet.

Een aantal voordracht is te horen op soundcloud.

Mocht u een evenement willen organiseren rondom de dichters en het boek of er op een andere manier aandacht aan willen geven via uw kanalen dan heel graag.

De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie (Querido, 8 nov. 2022)

ISBN: 9789021436937
€ 22,99

Verschijnt 8 november 2022

OVERZICHT TALEN

Het Achterhoeks, Afrikaans, Arabisch, Bildts, Brabants, Dari/ Farsi, Drents, Esperanto, Engels, Fries, Genemuidens, Gronings, Hebreeuws, Indonesisch, Kollumerpompsters, Limburgs (o.a. Maastrischts en Kerkraads), Midslander Dialect (Terschellingen), Nederlands, Papiaments, Sarnami, Sranantongo, Stellingwerfs, Twents, Volendams, West-Fries en het Zeeuws.

OVERZICHT AUTEURS

Amir Afrassiabi, Rik Andreae, Robert Anker, Chairil Anwar, Frank Martinus Arion, Bernardo Ashetu, Shakila Azizzada, Aletta Beaujon, Asaph Ben-Menahem, Ineke Berentschot, Wim Bluemers, Frans Budé, Jac. Bulle, Cándani, Edgar Cairo, Leonne Cramers, Eppie Dam, Kwame Dandilo, Gerrit Hendrik Deunk, R. Dobru, Nydia Ecury, Elisabeth Eybers, Herman Finkers,  Aly Freije, Jörgen Gario ‘unom’, Jan Glas, Paula Gomes, Fieke Gosselaar, Halil Gür, Henny Hamhuis, Jan Kornelis Harms, Erik Harteveld, Rein Heerink, Tsjêbbe Hettinga, Hans Heyting,  Jelle Kaspersma, Hans Keuper, Henk Kolvoort, Marga Kool, Harm Koops, Everdien Koskamp-Luijmes, Wiel Kusters, Gerrit Lansink, John Leefmans, Titia Lont, Lamia Makaddam, Tip Marugg, Djordje Matić, Hans Mellendijk, Saul van Messel, Steijn Minholts, Raj Mohan, Tiny Mulder, Richard Muller, Jit Narain, Ramsey Nasr, Gerard Nijenhuis, Munye Oduber-Winklaar, Frank van Pamelen, Guillaume Pool, Esther Porcelijn, Sonja Prins, Otjep Rahantoknam, Naji Rahim, Roel Reijntjes, Astrid H. Roemer, Sebastiaan Roes, Arno Römgens, Gerrit Roosink, Suze Sanders, Mowaffk Al-Sawad, Dick Schlüter, Johanna Schouten-Elsenhout,  Ibrahim Selman, Shrinivási, Sitor Situmorang, Michaël Slory, Albertina Soepboer, Marien Stroo, Frank Tazelaar, H. van Teylingen, Albert Tilma, Sijmen Tol, Trefossa, Jan Siebo Uffen, C.B. Vaandrager, Johan Veenstra, Peter van der Velde, JACE van de Ven, Arie de Viet, Peter Visser, Lammert Voos, Theo Vossebeld, Nina Werkman, Jan Widdershoven, Willem Wilmink, Peer Wittenbols, Mia You en, Jan Zwemer.

OVERZICHT VERTALERS

In veel gevallen hebben de auteurs hun werk zelf vertaald. Die namen heb ik hier weggelaten. De andere vertalers zijn: Cynthia Abrahams, Joost Baars, Benno Barnard, Abdelkader Benali, Hans de Beukelaer, Jan Glas, Tamir Herzberg, Assad Jaber, Esther Jansma, Effendi N. Ketwaru, Henk Krosenbrink, Tsafrira Levy, G.O. Nijland, Kees Nijland, Jan Popkema, Suze Sanders, J.A. Smit, Kees Snoek, Willem van der Velde, Dolf Verspoor, Goaitsen van der Vliet en Paul Weelen.

Peer Wittenbols - Kankan (Voordracht van het gedicht)

Onderstaand gedicht van Peer Wittenbols is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'Kop van het hoofd' (De Arbeiderspers, 2004).

Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam ik mij voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Ik plaatste online een oproep om gedichten in te sturen en zat van 2019 tot en met 2022 regelmatig in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Collectiespecialist Arno Kuipers speelde daarbij een cruciale rol. Hij haalde voor mij bundels en bloemlezingen uit het depot om door te spitten en regelde een kantoortje. Na drie jaar lezen en mede met steun van de Turing Foundation is er nu eindelijk het resultaat, een bloemlezing die een andere blik biedt op de Nederlandse poëzie, o.a. doordat ze verder kijkt dan de Nederlandse taal. De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie en bevat gedichten uit Nederland, Indonesië, Suriname en de Antillen, maar ook werk van nieuwe Nederlanders uit het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Het boek wil en kan geen volledig overzicht zijn van de beste gedichten geschreven in het koninkrijk, wel een startschot voor een andere inclusievere blik op onze literatuur en wie daar wel en niet aan meedoet.https://peerwittenbols.nl/

Kankan

Voor zeven dode tantes en alvast voor nummer acht

Tantes kanne danse
Kanne danse thuiskankan

Klokklok-slok op
Rok op
Rok rok
Klok rond

Klotse mette knotsknieën
Botse mette borste
En mette botte

Hop hop
Nou kannut nog
Danse danse thuiskankan

Tantes kanne danse
Dikke dikke thuiskankan

Botse klotse
Vlokke
Op de rokke
Godsoheerlijk thuiskankan

Nu nie tobbe
Nee nie tobbe
Nu nie hobbele naar de dokter
Metje bobbels metje knobbels

Hop hop in galop
Kankerop en kankeraf
Beter, beter, beterschap
Danse danse thuiskankan

Dikke tantes kanne danse
Dikke dikke thuiskankan

Zet je kop stop
Zet een plaat op
Zet je stok toch op de gang
Slok op rok op
Rok de klok rond
Tantes danse thuiskankan
Stans je hakke in de vlakte
Stamp je blare in de brand
Nu nie manke, nu nie janke
Pak mekander bij de flanke

Hossende osse met blosse
Ronken ronken



Het kan het kan het kan

Dikke tantes kanne hoeste
Dikke dikke hoestbonbon
Gierende grienende
Gierende grienende
Gierende grienende

© Peer Wittenbols

• ISBN: 9789021436937
• Prijs: € 22,99
• Publicatiedatum: 08-11-2022

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

OVERZICHT TALEN

Het Achterhoeks, Afrikaans, Arabisch, Bildts, Brabants, Dari/ Farsi, Drents, Esperanto, Engels, Fries, Genemuidens, Gronings, Hebreeuws, Indonesisch, Kollumerpompsters, Limburgs (o.a. Maastrischts en Kerkraads), Midslander Dialect (Terschellingen), Nederlands, Papiaments, Sarnami, Sranantongo, Stellingwerfs, Twents, Volendams, West-Fries en het Zeeuws.

OVERZICHT AUTEURS

Amir Afrassiabi, Rik Andreae, Robert Anker, Chairil Anwar, Frank Martinus Arion, Bernardo Ashetu, Shakila Azizzada, Aletta Beaujon, Asaph Ben-Menahem, Ineke Berentschot, Wim Bluemers, Frans Budé, Jac. Bulle, Cándani, Edgar Cairo, Leonne Cramers, Eppie Dam, Kwame Dandilo, Gerrit Hendrik Deunk, R. Dobru, Nydia Ecury, Elisabeth Eybers, Herman Finkers,  Aly Freije, Jörgen Gario ‘unom’, Jan Glas, Paula Gomes, Fieke Gosselaar, Halil Gür, Henny Hamhuis, Jan Kornelis Harms, Erik Harteveld, Rein Heerink, Tsjêbbe Hettinga, Hans Heyting,  Jelle Kaspersma, Hans Keuper, Henk Kolvoort, Marga Kool, Harm Koops, Everdien Koskamp-Luijmes, Wiel Kusters, Gerrit Lansink, John Leefmans, Titia Lont, Lamia Makaddam, Tip Marugg, Djordje Matić, Hans Mellendijk, Saul van Messel, Steijn Minholts, Raj Mohan, Tiny Mulder, Richard Muller, Jit Narain, Ramsey Nasr, Gerard Nijenhuis, Munye Oduber-Winklaar, Frank van Pamelen, Guillaume Pool, Esther Porcelijn, Sonja Prins, Otjep Rahantoknam, Naji Rahim, Roel Reijntjes, Astrid H. Roemer, Sebastiaan Roes, Arno Römgens, Gerrit Roosink, Suze Sanders, Mowaffk Al-Sawad, Dick Schlüter, Johanna Schouten-Elsenhout,  Ibrahim Selman, Shrinivási, Sitor Situmorang, Michaël Slory, Albertina Soepboer, Marien Stroo, Frank Tazelaar, H. van Teylingen, Albert Tilma, Sijmen Tol, Trefossa, Jan Siebo Uffen, C.B. Vaandrager, Johan Veenstra, Peter van der Velde, JACE van de Ven, Arie de Viet, Peter Visser, Lammert Voos, Theo Vossebeld, Nina Werkman, Jan Widdershoven, Willem Wilmink, Peer Wittenbols, Mia You en, Jan Zwemer.

OVERZICHT VERTALERS

In veel gevallen hebben de auteurs hun werk zelf vertaald. Die namen heb ik hier weggelaten. De andere vertalers zijn: Cynthia Abrahams, Joost Baars, Benno Barnard, Abdelkader Benali, Hans de Beukelaer, Jan Glas, Tamir Herzberg, Assad Jaber, Esther Jansma, Effendi N. Ketwaru, Henk Krosenbrink, Tsafrira Levy, G.O. Nijland, Kees Nijland, Jan Popkema, Suze Sanders, J.A. Smit, Kees Snoek, Jabik Veenbaas, Willem van der Velde, Dolf Verspoor, Goaitsen van der Vliet en Paul Weelen.

...met de dankdag spitte vader al z’n land - Zeeuws gedicht van Jan Zwemer

 

Dit gedicht van Jan Zwemer is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). Het gedicht is afkomstig uit 'Landschrift in landstaal en streektaal. Gedichten over het boerenleven' (Van de Berg, 2010). Vertaling uit het Zeeuws door G.O. Nijland.

De dankdag

mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land
’t liefst in ’t zicht van ’t kèrkvolk ’s middags, want
ie ao ’t nie zò op mènselijke wetten
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

twintig roeen* en meer, ie keerde ’t mee den ’and
ie ’ieuw een rieme, een gaeve rechte kant
en tegen doenker kon ’n z’n spae in de olie zette
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

nie schielijk, mae gestaag, ie spitte mee verstand
geên jacht, geên baos, ie stoeng op eige land
geên vuulte kwam vò ’t zicht, daè kon j’ op lette
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

zò ei-je vò december ’eêl jen ’of an kant
een jaer eit zò z’n eige vaste ritme
je kan de vorst verwachte en impersant
ei-je je vrie’eid laete ziee an aolleman
en ’s aevends dankbaer kan j’ in kèrke zitte
mee de dankdag spitte vaoder aol z’n land

*roe: landmaat, een vierkante roe, in dit geval een Blootse roe, de landmaat in Walcheren (1 vierkante roe = 3612 x 3612 = 13,05 m²)

De dankdag

met de dankdag spitte vader al z’n land
’t liefst in ’t zicht van ’t kerkvolk ’s middags, want
hij had het niet zo op menselijke wetten
met de dankdag spitte vader al z’n land

twee en halve are ruim, hij keerde ’t met de hand
hij hield een rieme*, een gave rechte kant
en tegen ’t donker kon hij z’n spade in de olie zetten
met de dankdag spitte vader al z’n land

niet vlug, maar gestaag, hij spitte met verstand
niet jachten, geen baas, hij stond op eigen land
geen onkruid bleef zichtbaar, daar kon je op letten
met de dankdag spitte vader al z’n land

zo heb je voor december de hele tuin aan kant
een jaar heeft zo z’n eigen vaste ritme
je kan de vorst verwachten en ondertussen
heb je je vrijheid getoond aan iedereen
om ’s avonds dankbaar in de kerk te zitten
met de dankdag spitte vader al z’n land

*rieme: de smalle strook tussen het niet en wel gespitte land, die met de spitter mee steeds opschuift

© Jan Zwemer
© Vertaling: G.O. Nijland

 

 

Jan Widdershoven - d'r gaad / de tuin (gedicht en voordracht in het Limburgs)

Dit gedicht van jan Widdershoven is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022).

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Het gedicht werd eerder gepubliceerd op https://stadsdichterheerlen.nl/. De vertaling uit het Limburgs werd gemaakt door de auteur en is onder het origineel te lezen.

d’r gaad

ich sjton in d’r gaad
of in ing sjtroat urges in de sjtad
ne, op ee daak
boave op ee kantoer.
oet ing tuut gruie kastanjelbeum
de sjutting weëd sjtevig gegrieëpe
durch inne greune piering mit heng.
inne waan op vief beng
vieët um ’t kwarteer
drei rungdes en um d’r maat
nogins twieë.
de sjpuit glietsjt lankzaam
oet mienge erm en vilt
boave op ee kantoer
op ee daak
ne, in ing sjtroat urges in de sjtad
of op gen eëd woa
ich sjton in d’r gaad.

inne piel sjuut durch de lóch
bis in ’t geëlige greun.
d’r boek ieëwig wit
en de sjwatte brós
weersjpegelt in ’t blauw
d’r kuëning van ’t krapül
sjachereer va eier
en al ’t good dat blietst
flietsjer van aafgesjplieëte leisjting
vreuteleer in versjangeleerde blómpöt
d’r sjarlatan van de kouw eëd.
en witste wat deë zeët:

sjpring mar, wie inne dörpsgek
vleeg voet op d’r heëlesje wink
sjlinger dich wie ing sjlang
durch de sjtroate en de getskes
op zeuk noa ing medalje
ing sjpang vuur op dieng humme
ee kepke of ing veer
vuur get wiechtigs te kenne zage
ing tröat of ing triangel
vuur get aafgeschmienkte kultoer.
sjpring noe van dat daak
dat daak, dat daak...
vuur mich zit ing eëster
te sjreie in sjwat wit.
de bleër van de sjtruuk
razele ee bietje
in d’r kouwe wink.
mieng sjpuit woar good gelane
mit tsuig dat greune aasjlaag
van tegels lieët versjwiende.
mieng blood is reen gesjpoate
de oare onversjtopt
loat vasteloavend kómme
’t gluit wer in mieng hat.

*

de tuin

ik sta in de tuin
of op een straat ergens in de stad
nee, op een dak
boven op een kantoor.
uit een plastic zak groeien kastanjebomen
de schutting wordt stevig vastgegrepen
door een groene regenworm met handen.
een auto op vijf wielen
rijdt om het kwartier
drie rondjes en om de markt
nog eens twee.
de spuit glipt langzaam
uit mijn arm en valt
boven op een kantoor
op een dak
nee, op een straat ergens in de stad
of op de grond waar
ik sta in de tuin.

een pijl schiet door de lucht
tot in het gelige groen.
de buik eeuwig wit
en de zwarte borst
weerspiegelt in het blauw
de koning van het schorriemorrie
ritselaar van eieren
en al het goud dat blinkt
keiler van gespleten leistenen
wroeter in aftandse bloempotten
bedrieger van de koude aarde
en weet je wat hij zegt:

spring maar, als een dorpsgek
vlieg weg op de heerlense wind
slinger als een slang
door de straten en de steegjes
op zoek naar een medaille
een speld voor op je hemd
een prinsensteek of een veer
om belangrijke dingen te kunnen zeggen
een trompet of een triangel
voor wat afgeschminkte cultuur.
spring nu van dat dak
dat dak, dat dak...
voor me zit een ekster
te schreeuwen in zwart wit.
de bladeren van de struiken
bibberen een beetje
in de koude wind.
mijn spuit was goed geladen
met spul dat groene aanslag
van tegels laat verdwijnen.
mijn bloed is schoongespoten
mijn aderen onverstopt
laat carnaval maar komen
het gloeit weer in mijn hart.

© Jan Widdershoven

 

Woonwagens, dubbelvla en trompetmuziek in het Bildt

Op 4 en 5 oktober waren muzikant Zea, fotografe Rosa van Ederen, gastdichter Frank Keizer en ik op bezoek bij Zorgcentrum het Bildt Locatie Beuckelaer in Sint Annaparochie.

foto's door Rosa van Ederen

Het was een speciale editie van Portretten in Poëzie met familie en oude bekenden, waaronder de 100-jarige oma van Frank Keizer en een oude bekende van mijzelf. Klaske van der Veen-Krol was namelijk vroeger, met haar man Oege en hun dochter Marianne, vaak te vinden bij buurman Jerre aan de Heechfinne in Rinsumageest. Daar reden zij destijds met de pony en de woonwagen naartoe om er een paar nachten naast de boerenstal te bivakkeren. Klaske en ik hadden elkaar 40 jaar niet gezien.



Arnold werkte met oud-marinier Rinze Wassenaar die het na een halfzijdige verlamming gelukt is om weer trompet te kunnen spelen. De hele zaal zong met Rinze mee tijdens de afsluitende presentatie en genoot van de prachtige foto’s die Rosa maakte, o.a. van een bankje dat een speciale betekenis heeft voor mevrouw Balt-Brouwer. Die staat namelijk op de plek waar vroeger de boerderij van haar moeder stond. Toen de man van mevrouw Balt 23 jaar geleden overleed, kwam ze vaak naar het bankje om aan hem te denken.

De ontvangst was weer geweldig, inclusief de gehaktbal, de pannenkoeken en de dubbelvla. We hebben bovendien erg genoten van de mengeling van Fries, Nederlands en Bildts tijdens ons bezoek.

De foto's, gedichten en het lied zijn te vinden op:

https://leeuwardencityofliterature.nl/project/portretten-in-poezie/portretten-swo-het-bildt/

Werdegang (gedicht in het Volendams)

Het Volendamse gedicht 'Werdegang' van Sijmen Tol staat ook in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). De bloemlezing kwam tot stand met steun van de Koninklijke Bibliotheek en de Turing Foundation en verschijnt op 8 november.

Werdegang

Ik zat òp studie. Dàrtien in òp weg
nâir de missie. Sògges kwam er gàrn.
Séjmers at je èèltjes. Séjnes kràg je
zéjnesgeld, vanzelf. In zó zat ik
òp studie.

Inkelt poaters die d’r âige father
liete noeme. Broeders in de töön,
’n poar zusters àgter ’t kéjkelöök.
We möste véjl in mògte wanig
òp studie.

Böte was de wéjreld in de wéjreld was zôende.
Alles was zôende in de wéjreld. Oe verder
weg oe gróter zôende zôender god,
gebod of vróme Vòlledammer jònges
òp studie.

Ridders van God! Kröösvoarders zôender zwâird!
Alle nekke böge véjr de pàus.
’t Ònverteld veroal in jòngesófies.
Tot de kráánt kwam in de Twááide Wet,
vôende in de Tempel. Fràude.

Wet wéjt je nàg as alles wâir ken wéjze?
Alles god is gien god. Weg –
   weg –
       weg ...
Àgtien in de wéjreld was van mîîn.

*

Werdegang (vertaling in het Nederlands door de auteur)

Ik zat op seminarie. Dertien en op weg
naar de missie. ’s Ochtends kwamen er garnalen.
’s Zomers had je aaltjes. ’s Zondags kreeg je
zondagsgeld, uiteraard. En zo zat ik
op seminarie.

Alleen maar paters die zichzelf father
lieten noemen. Broeders in de tuin,
een paar zusters achter het keukenluik.
We moesten veel en mochten weinig
op seminarie.

Buiten was de wereld en de wereld was zonde.
Alles was zonde in de wereld. Hoe verder
weg hoe groter zonde zonder god,
gebod of vrome Volendammer jongens
op seminarie.

Ridders van God! Kruisvaarders zonder zwaard!
Alle nekken buigen voor de paus.
’t Onverteld verhaal in jongenshoofdjes.
Tot de krant kwam en de Tweede Wet,
gevonden in de Tempel. Fraude.

Wat weet je nog als alles waar kan zijn?
Alles god is geen god. Weg –
   weg –
       weg ...
Achttien en de wereld was van mij.

*

De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu

‘Irakezen, Iraniërs, Amerikanen en anderen hebben in Nederland werk gemaakt dat met ons te maken heeft. Dat grotere verhaal ontbreekt tot nu toe in de bloemlezingen. “Onze” literatuur is die van Remco Campert, Tjitske Jansen en Radna Fabias, maar ook die van Tsjêbbe Hettinga, Jan Glas en Nydia Ecury, van Mowaffk Al-Sawad en Mia You.’

Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam Tsead Bruinja zich voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Zijn selectie begint in 1945 en beperkt zich tot poëzie die geschreven is binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Dat betekent dat er poëzie te lezen is uit Indonesië en Suriname en van de Antillen, maar ook dat er gedichten zijn opgenomen van nieuwe Nederlanders uit bijvoorbeeld het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Met deze bloemlezing wil Bruinja een andere blik op de Nederlandse poëzie geven. In bijna alle belangrijke bloemlezingen tot dusver ontbreekt bijvoorbeeld vaak de Friese en de Antilliaanse poëzie, terwijl die poëzie in contact staat met de Nederlandstalige poëzie en de wereldpoëzie.

• Uitgeverij: Querido
• NUR: 306

• Paperback
• ISBN: 9789021436937
• Prijs: € 22,99
• Publicatiedatum: 08-11-2022

Ineke Berentschot - Ik Geve Ow Een Walnotte In De Mond / Ik geef jou een walnoot in de mond

 

Tsead Bruinja · Ineke Berentschot - Ik Geve Ow Een Walnotte In De Mond / Ik geef jou een walnoot in de mond

Ik geve ow een walnötte in de mond.
Ik geve ow een blauwe besse in de mond.
Ik geve ow een Reine Claude in de mond.
Ik geve ow een walnöthelfte in de mond en i-j kust mien vinger.
Ik geve ow twee blauwe bessen in de mond en i-j holt mien vingers
effen vaste.
Ik geve ow een grune Reine Claude en wi-j kust mekares lippen.
Ik geve ow een grote blauwe besse en een kleinen.
Ik geve ow een helfte walnötte; ik heb ze gepeld-en-al gekocht.
Ik geve ow een Reine Claude en ik wachte töt ow mond zich slöt.

*

Ik geef jou een walnoot in de mond.
Ik geef jou een blauwe bes in de mond.
Ik geef jou een Reine Claude in de mond.
Ik geef jou een halve walnoot in de mond en jij kust mijn vinger.
Ik geef jou twee blauwe bessen in de mond en jij houdt mijn vingers
even vast.
Ik geef jou een groene Reine Claude en wij kussen elkaars lippen.
Ik geef jou een grote blauwe bes en een kleine.
Ik geef jou een halve walnoot; ik heb ze gepeld-en-al gekocht.
Ik geef jou een Reine Claude en ik wacht tot jouw mond zich sluit.

© Ineke Berentschot - https://www.berentschottekst.nl/

Dit gedicht is opgenomen in "De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 100 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu" (Querido, november 2022). De bloemlezing verschijnt op 8 november.

Wat aanvullende informatie bij het gedicht:

Het dialect is het Hals / Achterhoeks

Oorspronkelijke bron:

Ineke Berentschot 'Aodem' (Fagus, 2018).

Vertaling uit het Achterhoeks door de auteur.

Meer over de bloemlezing op:

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eerste-bloemlezing-van-de-nederlandse-poezie/

Als Dichter des Vaderlands (2019-2020) nam Tsead Bruinja zich voor een inclusieve bloemlezing samen te stellen die ruimte bood aan zo veel mogelijk talen, streektalen en dialecten. Zijn selectie begint in 1945 en beperkt zich tot poëzie die geschreven is binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Dat betekent dat er poëzie te lezen is uit Indonesië en Suriname en van de Antillen, maar ook dat er gedichten in staan van nieuwe Nederlanders uit het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Ze gaan over allerlei zaken: van het boerenleven tot racisme, oorlog en carnaval. 

Met deze bloemlezing wil Bruinja een andere blik op de Nederlandse poëzie bieden. In bijna alle belangrijke bloemlezingen tot dusver ontbreken bijvoorbeeld de Friese en de Antilliaanse poëzie, terwijl die poëzie in contact staat met de Nederlandstalige poëzie en de wereldpoëzie.

Tsead Bruinja: “Irakezen, Iraniërs, Amerikanen en anderen hebben in Nederland werk gemaakt dat met ons te maken heeft. Dat grotere verhaal ontbreekt tot nu toe in de bloemlezingen. ‘Onze’ literatuur is die van Remco Campert, Tjitske Jansen en Radna Fabias, maar ook die van Tsjêbbe Hettinga, Jan Glas en Nydia Ecury, van Mowaffk Al-Sawad en Mia You.’

 

Tsead Bruinja (Rinsumageest, 1974) publiceerde sinds 2000 verscheidene bundels in het Fries en het Nederlands. In de periode 2019-2020 was hij Dichter des Vaderlands: hij schreef actualiteitsgedichten en trad op als ambassadeur van de poëzie.

 

De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie | Samengesteld door Tsead Bruinja, met dank aan de Koninklijke Bibliotheek en Turing Foundation | uitgegeven door Querido | Paperback | ISBN: 9789021436937| € 22,99

 

Verschijnt 8 november 2022